In oktober 2010 trad Jan Zanen aan als secretaris bij het VIB bestuur. Nu, 13 jaar later, neemt hij met zijn pensioen in het vooruitzicht afscheid van VIB. In de jaren die verstreken werkte Jan samen met verschillende voorzitters en zag hij grote en kleinere nuanceringen in visie en strategie voorbij komen. We blikken terug op de afgelopen jaren en de plezierige samenwerking die wij, en velen met ons, met Jan hebben gehad.
Zijn interesse in chemie en allerlei procesjes, maar vooral zijn wil om gewoon dingen uit te proberen was al jong aanwezig. Toen zijn tante de jonge Jan adviseerde om naar de bibliotheek te gaan, vond hij daar een uitdagend proefjesboek. Zeker 3 jaar leende hij het boek en ging hij aan de slag met chemicaliën die toen nog gewoon bij de apotheker te verkrijgen waren. De gaten in zijn broek spraken boekdelen.
“Grijp de kansen die je worden aangeboden en laat weten wat je nodig hebt.”
Gaan voor de kansen die op je pad komen
“School was niet echt aan mij besteed, ik ging er veel liever op uit. Na de Mavo kon ik met een overbruggingsjaar doorstromen voor het HBO diploma. Ik ging daarna aan het werk. Zo kwam ik terecht bij het biochemisch laboratorium waar ik onderzoek deed naar chemische processen in de hersenen. Ambitieus als ik toen was wilde ik echter meer en ben de avondstudie voor de toenmalige HTS-chemie en daarna bedrijfskunde post HBO gaan doen. Studies die ik combineerde met mijn werk en een jong gezin. Pittig, maar de vele lange dagen waren het meer dan waard. Ik heb daarna voor een aantal mooie organisaties mogen werken. Bij chemische bedrijven, in de voedingsmiddelenindustrie en bij werkgeversorganisatie FME. Het meest fantastische was het Chinese bedrijf waar ik werkte voordat ik bij VIB kwam. Mij werd daar de vraag gesteld of ik een recycle structuur om elektronica in te zamelen kon opzetten. Een mooie tijd waar ik met plezier op terugkijk. Toch vond ik het na 2 jaar regelmatig in China te hebben gewerkt wel welletjes. Uiteindelijk ben ik toch een familieman die het liefst bij zijn kinderen en kleinkinderen is. Toen ben ik uiteindelijk als branchemanager in dienst van de Metaalunie bij VIB gestationeerd en werkte ik in de eerste jaren voor toenmalig voorzitter Leo Veldhuis. Een legendarisch figuur die op een aimabele manier mensen aan elkaar verbond. Er werden leuke evenementen georganiseerd en er was veel waardering voor de mensen die zich, vaak al jarenlang, hadden ingezet voor de branche. Een mooie tijd waarin de verschillende organisaties en bedrijven nauw samenwerkten met Leo die als linking pin tussen hen in stond.”
Ieder zijn stiel en focus
“Leo trad geleidelijk aan terug en Hans Koole kwam in zijn plaats. Dat was weer een heel ander type mens. Een vreselijk aardige man waar ik onmiddellijk een klik mee had. Ik beschouw hem als een links liberale denker die met een ideologische kijk op de wereld zich inzet voor een stabiele en zekere toekomst voor iedereen. We vulden elkaar goed aan en hebben op een heel prettige manier, in nauwe samenhang met het RVO, kamerleden en de ambtenaren op het ministerie EZK, eraan getrokken om tot regelgeving te komen die onze ondernemers helpt om in te spelen op de eisen voor energiebesparing die door Europa gesteld worden aan energieverbruikende bedrijven. We gingen meer de diepte in. Hij was niet bang zijn nek uit te steken en heeft daarmee goede credits opgebouwd, wat positief heeft afgestraald op de hele branche. Een prettige werkomgeving, waar ik alle ruimte kreeg om dingen uit te proberen. Sowieso is het in de afgelopen jaren een fijne werkomgeving geweest. Ook met de secretaresses was het prettig samenwerken. Allereerst met Ans, die, toen ik kwam, al jaren bij VIB zat en werkelijk alles wist. Daarna kwam Monique, een vreselijk aardige collega en nu werk ik met Nancy, een intelligente en ambitieuze vrouw die de kansen die zij hier gekregen heeft ook positief heeft opgepakt waardoor ze nu als branchemanager werkt bij de HDN.”
“Als je samen ergens voor gaat, kom je in een bepaalde flow.”
Mooie contacten binnen en buiten de branche
“Binnen en buiten de organisatie zijn de contacten goed. Zo’n proces, zoals dat nu gaande is met de energietransitie, daar heb je elkaar in nodig. Bedrijfsleven én overheid. Het leuke van het project dat ik met Hans heb mogen doen vond ik dat je ook een beetje achter de schermen kunt kijken en kon zien hoe er door de wetgever tegen ondernemers wordt aangekeken en hoeveel ruimte ondernemend Nederland in dit land eigenlijk krijgt. Er liggen zoveel uitdagingen voor de ondernemingen in onze branche. Er wordt veel opgepakt. Ook op Europees niveau. En dat brengt interessante vraagstukken mee als bijvoorbeeld: hoe om te gaan met de beperkte pool aan arbeidskrachten die je aan kunt boren en die je tegelijkertijd goed wilt opleiden om de kwaliteit te kunnen borgen. Maak je met de genomen keuzes de beschikbare pool niet kleiner, waar je hem juist groter wilt hebben? Het zijn uitdagende processen die gaande zijn. Waar ik tot op de dag van vandaag energie uithaal om daarin mee te denken en dingen op te zetten. Als ik bijvoorbeeld samenzit met Ron (Ongenae) en René (de Schutter) van de Fedec en Guido (de Landtsheer) van het CINI om samen te kijken naar hoe we een nauwere samenwerking kunnen faciliteren tussen energieadviseurs en isoleerders, dan wordt ik daar heel blij van. Juist dan zie je dat je als branchevereniging, met ruim 50 leden, sterk staat en dat je werkelijk iets kunt betekenen voor je leden. Praktisch ook. Doordat VIB gekoppeld is aan mijn feitelijke werkgever, de Metaalunie (15.000 leden), kun je meevaren op de expertise die daar aanwezig is. Dat hebben we met de vastlegging van de CAO ook gezien. Er lopen hier veel mensen rond met heel veel kennis, die altijd bereid zijn om de ondernemer verder te helpen met dat wat ze nodig hebben.”
Dwarsdenker?
“Voorsorterend op mijn pensioen ben ik alvast wat extra activiteiten aan het oppakken. Ik fiets veel, ben lid van een popkoor, secretaris van een organisatie tegen geluidshinder door vliegverkeer en ik neem deel aan een milieu-educatiecentrum. Daarnaast werk ik graag op mijn volkstuin. En ik lees veel. De biografie van Erasmus*, die ik op dit moment aan het lezen ben, fascineert me enorm. Zijn kijk op de mens en de manier waarop hij als tekstwetenschapper de oorspronkelijke bronnen van de bijbel naast de bijbelteksten legt zoals we die nu kennen… Ik hang geen geloof aan, maar dat geeft zoveel inzicht in wie wij zijn als mens. Ik duik er, ook met de ervaringen die ik in de jaren van mijn werkzame leven heb opgedaan, met veel plezier dieper in de komende tijd.”
“Inhoudelijk met elkaar bezig zijn geeft zoveel positieve energie.”
Jan, wij wensen jou en Rinie een rijk en liefdevolle tijd toe met jullie kinderen en kleinkinderen. Haal er alles uit wat erin zit, zoals je dat, zoals wij jou kennen, altijd hebt gedaan.
Voetnoten
Erasmus – Dwarsdenker
Sandra Langereis
Tekst en fotografie: Chantal Fransen