Waar moet een hygiënisch machine- en procesontwerp in de voedingsmiddelenindustrie aan voldoen? Het Hygienic Design Network (HDN) is een platform voor iedereen die onderdeel uitmaakt van de voedingsketen. Van voedselproducent tot materiaalleverancier en van engineeringsbureau tot machine- en processcholingsinstituut. Het netwerk gaat over voedselveiligheid en zorgt ervoor dat installaties in de voedselproducerende en -verwerkende industrie aantoonbaar voldoen aan Europese regelgeving. Een juiste koude en warmte isolatie is onlosmakelijk verbonden aan een hygiënische en veilige verwerking en afhandeling van voedingsmiddelen. Hans van der Steen, businessmanager bij HDN, gaat in dit artikel dieper in op de steeds hogere eisen die gesteld worden in de voedingsmiddelenindustrie en wat dat specifiek betekent voor de isoleerder.
“We zien steeds vaker dat leveranciers producten terugroepen omdat er iets mis is met het product in kwestie. Deze recall acties kosten de leverancier veel geld, daarnaast loopt hij tegen steeds hoger wordende claims aan. De roep om het stellen van hogere eisen en nauwkeurige controle wordt luider. Producenten moeten hier iets mee, daarbij kijken ze ook naar de bouwers van machines en procesinstallaties, want ook daar kan het met oog op een hygiënische verwerking misgaan.”
Isolatie als besmettingshaard
“Isolatie zorgt voor energiebesparing en een veilige werkomgeving doordat het medewerkers beschermd tegen verbrandingsrisico’s. Maar als isolatie niet goed wordt aangebracht kan het ook een bron van besmetting opleveren. Zo is het bij koude isolatie belangrijk dat leidingen dampdicht geïsoleerd worden om condensvorming te voorkomen en bacteriën als salmonella geen kans te krijgen. Datzelfde geldt voor warmte isolatie. Wordt deze niet op de juiste manier aangebracht, dan kunnen er scheuren ontstaan die ongedierte aantrekken. Het zijn allemaal situaties die je bij de verwerking van drank en voedsel te allen tijde wilt en moet voorkomen.”
Toenemende claimcultuur
“Recentelijk zijn er meerder recall acties geweest naar aanleiding van gezondheidsklachten na het eten van besmette producten. De retailbedrijven vangen hierin de grootste klappen op. Het is dan ook heel begrijpelijk dat ze naar de hele keten kijken om te zien waar er een gedeelde verantwoordelijkheid kan worden bewerkstelligd. Dit heeft een kettingreactie tot gevolg gehad. Met de hoge boetes die worden uitgegeven is het voor elke ketenpartner noodzakelijk dat zij gedekt zijn en aantoonbaar kunnen maken dat zij hun zaak op orde hebben.”
“En dat is niet eenvoudig. De regels en voorschriften zijn niet eenduidig en voor meerdere uitleg interpreteerbaar. Er zijn eenvoudigweg te veel normen en richtlijnen om duidelijke eisen te kunnen stellen die door iedereen geaccepteerd en gedragen worden. En daar ligt exact onze taak: HDN brengt structuur aan in de normeringen die er zijn en geeft er een praktische invulling aan. We werken aan een blauwdruk die je door het proces van ontwerp tot uitvoering loodst en daarmee borgt dat het resultaat aantoonbaar van goede kwaliteit is.”
Erkend vakmanschap
“De isolatiebranche kent geen specifieke, algemeen erkende opleiding. Daarnaast is er een schreeuwend tekort aan vakmensen. Dit heeft ertoe geleid dat bedrijven op basis van de kennis die binnen het bestaande personeelsbestand (nog) voorhanden is zelf de mensen opleid. Kennis en kunde wordt zo versnipperd, terwijl er juist nu grote behoefte is aan een vorm van erkend vakmanschap. Isolatie speelt een belangrijke rol op heel veel gebied. Óók binnen voedselveiligheid. Veel recalls worden nog te vaak veroorzaakt doordat er onvoldoende aandacht is geweest voor het hygiënisch ontwerp van een procesinstallatie. De noodzaak aan erkende opleidingen is met oog op dreigende en steeds hoger wordende boetes dan ook groter dan ooit. Het HDN voorziet in die behoefte. Wij zijn een netwerkvereniging die in werkgroepen op basis van best practices de benodigde lesstof ontwikkelt. Met de juiste materialen en op een goede manier aangebrachte isolatie is met oog op de voedselveiligheid een niet te onderschatten noodzakelijkheid. Helaas zien we nog veel te vaak dat isolatie een sluitstuk is op de begroting en dat er gestuurd wordt op een zo goedkoop mogelijke afwerking. Wij pleiten ervoor dat we het belang van goede isolatie serieus nemen en het daarbij behorende vakmanschap herkennen en erkennen.”
Tekst: Chantal Fransen