In het bedrijfsleven staat ‘Safety’ hoog in het vaandel
Dit zegt Frans Popma die als technisch Coördinator van CINI nauw betrokken is geweest bij isolatiewerkzaamheden bij internationale grote industriële bedrijven in binnen en buitenland. Zijn ervaring is dat bij al deze bedrijven ‘SAFETY’ hoog in het vaandel en ‘lost time accidents’ met man en macht wordt proberen te voorkomen / vermeden.
“Zelfs om een (isolatie)inspectie te kunnen uitvoeren op een van de bedrijven in het Botlekgebied, moet je eerst door een ‘safety induction’ voordat je de locatie op mag”, vertelt Popma. “Ook de grote isolatiebedrijven zijn daar helemaal mee opgegroeid en weten dat ze zich aan de regels moeten houden. Zij houden regelmatig ’tool box meetings’ met hun personeel op het werk om veiligheidsaspecten met ze te bespreken. Bij lokale isolatie werkzaamheden door de kleinere aannemers zou het best eens wat minder strikt toe kunnen gaan, want veiligheid kost geld en de kleinere aannemers zijn daar erg gevoelig voor. Ook in de utiliteitbouw geldt iets soortgelijks. De grote projecten lopen vaak correct, maar bij kleinere klusjes komt veiligheid niet altijd op de eerste plaats”, aldus Popma.
Veilig werken
Veilig werken in de isolatiebranche is volgens Popma een must. “Daar is geen discussie over mogelijk. Binnen de industriële sector is dit over algemeen goed geregeld en wordt er zowel door de opdrachtgevers en opdrachtnemers goed aan de veiligheidregels gehouden. Het bijzondere van isolatiewerkzaamheden is, dat dit meestal op het einde van een project moet worden uitgevoerd. Een project kan weken, maanden, maar ook jaren duren (bouw van een nieuwe fabriek). (Van Start to Ready For Start up, met vlak daarvoor Mechanical Completion). Maar altijd kunnen de isolatiewerkzaamheden pas tegen het eind worden uitgevoerd, als alle leidingen en apparaten nagenoeg klaar en ook geconserveerd zijn. Vaak is er dan al vertraging opgetreden en is het projectbudget al overschreden. De isolatie moet dan vlug worden uitgevoerd wat spanning geeft op de werkplek en de kwaliteit en veiligheid niet ten goede komt. Helaas een bekend gegeven in de isolatiewereld! Haast en slordigheid is een oorzaak van menselijk falen, dat gemakkelijk kan leiden tot ongevallen. Daarom moet in deze fase er extra goed op gelet worden en er continue toezicht moet zijn om kwaliteit en veiligheid te borgen.” Popma vindt het belangrijk dat er op dit gebied regelmatig bijscholingen plaats dienen te vinden. In de CINI Cursus wordt een aparte sessie gewijd aan “Veiligheid, Gezondheid en Milieu”, laat Popma weten.
Veilig werken op hoogte
Een ander belangrijk aspect op het gebied van veilig werken noemt Popma het ‘werken op hoogte’. “Isolatie wordt van beneden tot boven in elke fabriek aangebracht, met gebruikmaking van stellingwerk/steigers. Een werkplek boven 2,5 meter wordt geclassificeerd als ‘werken op hoogte’. Daarvoor worden steigers geplaatst. Steigerbouw is een vak apart en is omgeven door veiligheidseisen. Steigers moeten regelmatig worden gekeurd door bevoegde inspecteurs. Als de steiger in orde is en mag worden gebruikt, dan wordt deze voorzien van een groen gekleurd “scafftag” (scaffolding tag = steigerkaart). Dit is een visuele statusmarkering. De “Richtlijnen Steiger” spelen hier een grote rol. Een steiger zonder scafftag, laat een rode kaarthouder zien, waarop aangegeven is dat de steiger niet mag worden gebruikt.”
Persoonlijke veiligheid
Wat volgens Popma te allen tijde centraal dient te staan in veilig werken in de isolatiebranche is de persoonlijke gezondheidsveiligheid. “Isolatiematerialen kunnen bestaan uit vezels, zoals glaswol en steenwol. Deze kunnen irriterend / schadelijk zijn voor de luchtwegen. Soms worden mondkapjes gedragen, maar die worden vaak door het isolatiepersoneel als onprettig ervaren. Er geldt in principe geen verplichting en is het aan de isoleerder om een mondkapje te dragen. Bij het afnemen van oude steenwol, waarbij de vezels fijn verbrokkeld zijn, en bij het verwerken van hoge temperatuur keramische isolatiewol, zijn mondkapjes of gelaatsmaskers verplicht. Dergelijke werkzaamheden moeten onder een bepaald veiligheidsregiem worden uitgevoerd. Mocht er bij het verwijderen van isolatiemateriaal asbest in het spel zijn, dan dient dat door gecertificeerde aannemers verwijderd te worden.” Een ander gezondheidspuntje wat Popma aanstipt, is het dragen van handschoenen bij het aanbrengen van beplating op isolatie en het vastzetten daarvan met parkers of RvS banden. Dergelijke scherpe materialen en de gereedschappen daarvoor, zoals tangen, zagen messen etc. vereisen goede bescherming van de handen. In het algemeen worden de PBM’s (Persoonlijke Bescherming Middelen) goed gedragen. Maar ook hier weer, hoe groter het project, des te meer aandacht voor veiligheid. Een aspect wat met de veiligheid altijd wordt genoemd, is de ‘Good Houskeeping’. Het opgeruimd houden van de werkplek, het goed opslaan van de materialen en het afvoeren van afval. Rommel op de werkplek is een bron van ongevallen.
Inspecties
“Op de grotere projecten lopen veiligheidsinspecteurs die alle veiligheidsaspecten voortdurend nalopen”, zegt Popma. Vooral werken op hoogte, maar ook op isolatie werkzaamheden. Bij kleinere werken zal de opzichter van de klant of een onafhankelijk inspecteur dat moeten doen. Of dat altijd afdoende gebeurt, is de vraag en is vaak een kwestie van geld. In de praktijk kom ik dan ook regelmatig onveilige situaties tegen. Zo is het dragen van mondkapjes altijd een discussiepunt bij het verwerken van isolatiewol. En bij werken op steigers wil men nog wel eens even vlug van het ene bordes op het ander overstappen zonder gezekerd te zijn. Wat bij grote projecten een absolute eis is. Daar moet men continue een veiligheidsharnas dragen dat met een veiligheidslijn aan een van de steigerdelen is vastgekoppeld. In de praktijk maakt dat soepel werken op een steiger erg lastig. Daar wordt nog wel eens tegen gezondigd. Maar dat is de taak van de veiligheidsinspecteurs om daar op toe te zien. Op een groot project in het buitenland heb ik met eigen ogen gezien dat daar heel streng op het gebruik van harnassen werd gecontroleerd door veiligheidsinspecteurs; het was daar algemeen bekend en geaccepteerd dat het ten koste van de voortgang van de werkzaamheden ging. Een ander uiterste wat je wel eens ziet, is dat een isoleerder op één stellingplank staat te balanceren om ergens isolatie aan te brengen met alle gevaren van dien.”
Verbeterpunten
“Ten aanzien van veilig in de isolatiebranche zijn er zeker verbeterpunten”, vindt Popma. “Het belangrijkste voor zowel de veiligheid als voor de kwaliteit is goed toezicht. Isolatiesystemen bestaan uit lagen die elkaar overlappen. De ene laag dekt de vorige af en de onderliggende lagen kunnen dus niet meer worden geïnspecteerd. Het is daarom van belang dat er continue toezicht nodig is. Dat komt de kwaliteit maar ook veiligheid ten goede. Daarbij is indirect kwaliteit ook van belang voor de veiligheid”, meent Popma. Als de kwaliteit van een isolatieafwerking niet goed is, is er kans dat er water kan binnendringen in het isolatiesysteem. Op den duur kan dat leiden tot ‘corrosie onder isolatie’. In de industrie vaak aangeduid met CUI (corrosion under insulation).
Dit is een soort spook waar iedereen bang voor is. CUI zie je niet en kan plotseling aan het licht komen door het druppen van water uit het isolatiesysteem. Dat kan het heel gevaarlijk zijn en zelfs leiden tot een explosie. Tegenwoordig wordt bij groot onderhoud in oude fabrieken grote delen van de leidingsystemen en apparaten ontmanteld om de conditie daarvan te inspecteren. Een geldverslindende bezigheid, waar steeds meer aandacht voor is en uiteindelijk de veiligheid ten goede komt”, merkt Popma tot slot op.
CINI cursus
NCTI biedt de mogelijkheid om kennis van industriële isolatie te krijgen of te vergroten door het volgen van een kort durende cursus.
De 2-daagse cursus is gebaseerd op de kennis en ervaring (best-practices) in het CINI handboek. De CINI cursus is ontwikkeld voor opdrachtgevers (producenten), supervisors, inspecteurs, ontwerpers, operationeel- en onderhoudsmanagers, aannemers en uitvoerders.
NCTI is graag bereid nadere informatie te verstrekken, via info@ncti.nl.