Dit is de laatste uitgave van het Isolatie 4All magazine van dit jaar. Het is december: de maand dat ook de isolatiescan ingediend (had) moet(en) zijn… Hoe kijken we aan tegen de energiebesparingsplicht en de directieve maatregelen die vanuit overheidswege opgelegd worden? Waar liggen de uitdagingen? De kansen? Zijn we op termijn maatschappelijk bezien geholpen met deze sturende maatregelen en hoe kunnen we de samenwerking aangaan, nationaal en internationaal, zodat er effectief gewerkt wordt aan het bereiken van het uiteindelijke doel: komen tot de gewenste, noodzakelijke en voor nu verplichte energiebesparing? Gino De Landtsheer, piping expert bij Borealis en voorzitter van het CINI, Hylke Warners, directeur bij OOI en René de Schutter, business development manager bij Bilfinger Tebodin en voorzitter van de FedEC richten hun blik op de toekomst en gaan in gesprek over hoe samenwerkingen concreet aangegaan kunnen worden, zodat gestelde doelen en doelstellingen ook behaald kunnen worden.
“In Nederland wil de wetgever dat er iets gebeurt aan isolatie, daartoe is de isolatiescan in het leven geroepen. Hiervoor gaan de isolatie-expert en de adviseur samen aan de slag om hun klant van de vereiste rapportage te voorzien. Die klant, de asset owner, moet die rapportage doorgeven en zal daar op worden afgerekend,” vangt René aan. Gino vult aan: “Als asset owner moet ik weten hoe de huidige situatie is en een plan formuleren over hoe ik kom waar ik naartoe moet. Dat klinkt in theorie vrij eenvoudig, maar de praktijk is weerbarstiger. Want waar haal ik de mensen vandaan die mij op niveau kunnen adviseren over hoe ik kom waar ik moet zijn?”
Praktische isolatie kennis nodig
“Ik moet voldoen aan de minimale eisen die mij, als asset owner, door de autoriteiten worden opgelegd. Maar, puntje bij paaltje zijn er eenvoudigweg te weinig gekwalificeerde mensen die in staat zijn om een gedegen analyse uit te voeren en daar ook de kwalitatieve evaluatie aan te hangen die nodig is om tot een goed inhoudelijk plan te komen waar ik verder mee kan. De kennis die daarvoor nodig is, is er eenvoudigweg niet of nauwelijks meer. Zelfs bij de engineeringsbedrijven die we hiervoor inzetten zijn er geen mensen te vinden die de benodigde theoretische- als ook de praktische isolatie kennis hebben die hiervoor nodig zijn. Dat is een groot probleem. De tijden zijn veranderd, de eisen zijn hoger geworden, maar de werkvloer is hier niet in meegegaan. Er wordt nog teveel gewerkt vanuit het principe: dit doen we al 30 jaar zo en dus is het goed. Anders gezegd: we worden verplicht om een isolatiescan uit te voeren, maar waar zijn de mensen die dit kunnen uitvoeren?”
De rol van de overheid
“Diezelfde kwaliteitsvraag speelt bij de mensen die de rapportages moeten beoordelen: de inspecteurs, de omgevingsdiensten, ook zij zijn eigenlijk niet in staat om een goede evaluatie te maken. Je kunt iemand wel de basiskennis van het CINI handboek geven, maar die persoon moet ook in staat zijn om de data te interpreteren en bijvoorbeeld kunnen beoordelen of de terugverdientijd binnen de eis ligt die de overheid stelt. Het CINI werkt met dit in gedachten aan inspecteurscursussen, maar loopt ook hier tegen het feit aan dat er geen praktisch onderlegde trainers te vinden zijn. Die kennis lagune moet serieus worden aangepakt. Kortom, je kunt de eis van bovenhand wel opleggen, maar dat is niet voldoende, je moet ook strikt handhaven. Heel concreet komen we alleen tot een effectief eindresultaat, de vereiste energiebesparing, als de eindgebruiker en autoriteit samen tot een werkbaar en controleerbaar plan komen.”
Investeer in educatie
Hylke vult aan: “Die aandacht voor goede educatie is er. Zo hebben we een keuzedeel Isolatie uitstaan bij het ROC en hopen dat we op deze manier, van onderaf ingestoken, op termijn ook aandacht krijgen voor isolatie op HBO en wellicht later ook op WO niveau. Er is veel te behalen met goede isolatie, maar dan moeten de middelen er ook zijn om personeel goed op te leiden. In de praktijk zien we echter dat de isoleerders die financiële ruimte beperkt hebben om hier aandacht aan te besteden. Op dit moment kunnen zij niet anders dan zoveel mogelijk meters te maken tegen zo laag mogelijke prijzen. Daar ligt een taak voor de asset owner.”
Opleidingen op elk niveau
Gino: “Breder bekeken liggen er nog heel veel kansen. Helaas leven de grootverbruikers, zoals raffinaderijen en (petro) chemie van deze wereld nog in de vorige eeuw wat energie-efficiëntie betreft. Kijk je procesmatig naar isolatie dan is daar nog veel te behalen. Op engineeringsniveau moet er gekeken worden naar energieverlies tussen punt A en B. Dat betekent ook dat er serieuze aandacht moet zijn voor onderhoud. Met andere woorden: vermijd dat er energie verdwijnt, daar is al veel meer gewonnen en sneller dan ingewikkelde innovaties te bedenken in nieuwe richtingen als waterstof e.d. Dit wil niet zeggen dat isolatie een eenvoudige oplossing is. Goede isolatie aanbrengen is nog niet zo eenvoudig. Daar zijn goede opleidingen voor nodig. Op elk niveau.”
Verder kijken
“Uiteindelijk zijn het de autoriteiten die de sleutel in handen hebben. Zij kunnen met het uitdelen van boetes als niet voldaan wordt aan de opgelegde eisen ervoor zorgen dat de asset owner op termijn eieren voor zijn geld kiest en de benodigde veranderingen zal uitvoeren. De Isolatiescan is daar een eerste stap in. Serieuze resultaten zijn echter alleen te behalen als de handen ook op Europees niveau ineen worden geslagen. Op dit moment is het eigenlijk alleen Nederland die actie onderneemt. De landen om ons heen, ook de Scandinavische, zijn er wel mee bezig, maar geven het vooralsnog een lagere prioriteit en hebben daarnaast een andere kijk op de implementatie ervan. Kijken we naar opleiding en het vergroten van (onafhankelijke) kennis, dan hebben we ook daarin een inhoudelijke voorsprong. We hebben nu een unieke kans om op mondiaal niveau iets wezenlijks toe te voegen. Laten we die kans met z’n allen met beide handen aangrijpen.”
Tekst: Chantal Fransen