Het was warm deze zomer. Wat is er dan lekkerder dan een verkoelend ijsje? Zelfs op 10 kilometer hoogte. Verschillende airlines serveren ijs op hun vluchten. Hoe zorgen ze ervoor dat het ijs haar smaak behoudt en niet voortijdig smelt?
Bij de KLM is dat uitgebreid getest:
Zelfs op vluchten van niet minder dan 13 uur worden er nog ijsjes geserveerd. Met de bewerking die daar bij de cateraar nog aan vooraf gaat betekent dit dat het ijsje zeker 20 uur goed moet blijven. Daarnaast is getest dat het ijs uiterlijk bij -130 moet worden geserveerd om de smaak ten volle te kunnen behouden.
Om de juiste temperatuur hiervoor te bereiken wordt droogijs gebruikt. Droogijs, ook wel dry ice of koolzuursneeuw genoemd, is de vaste vorm van koolstofdioxide (CO2). Het wordt verkregen door onder hoge druk warmte te onttrekken aan CO2 gas. Koelt het gas af dan gaat het over in een vloeibare vorm. Door de druk vervolgens weer te verlagen verdampt een deel van de vloeistof. De rest gaat over in een substantie dat wel wat op sneeuw lijkt. Pers je dit weer samen dán heb je droogijs.
Zolang droogijs overgaat van vast naar dampvorm heeft het een constante temperatuur van -78,50 en is het een ideale koudedrager om in dit geval de ijsjes te transporteren. Toch is het gebruik van droogijs niet zonder risico. Door de lage temperatuur en het vrijkomende CO2 gas is het zaak om er voorzichtig mee om te gaan. Isolerende handschoenen bij de handeling zijn een must. Daarnaast zal het droogijs uitzetten als het in de dampfase komt. Er moet dus voldoende ruime verpakking worden gebruikt om scheuren te voorkomen.
Extreem goede isolatie
Door de extreem koude temperatuur is ook extreem goede isolatie nodig. Om de ijsjes, verpakt met droogijs, in het vliegtuig goed te kunnen vervoeren worden dozen gebruikt gemaakt van geëxpandeerd polystyreen (EPS naar het Engelse expanded polystyrene). Ook wel bekend als piepschuim.
EPS wordt al meer dan 50 jaar voornamelijk als isolatiemateriaal gebruikt. Het bestaat voor 2% uit polystyreen en 98% uit gas. Om EPS te verkrijgen wordt aan het polystyreen een blaasmiddel toegevoegd en er korrels geformeerd worden. Deze korrels worden vervolgens verhit met stoom, waardoor ze uitzetten en aan elkaar versmolten raken. Koelt de materie af dan resulteert dit in een blok, plaat of vlokken geëxpandeerd hardschuim. De isolerende werking van polystyreen is vooral te danken aan de stilstaande lucht die in het materiaal opgeslagen is. Een kubieke meter EPS bevat zo’n 10 miljoen bolletjes, elk van die bolletjes heeft om en nabij 3.000 gesloten, met gas gevulde cellen. Het is een zeer licht materiaal, wat het heel geschikt maakt voor luchttransport. Daarmee is maar weer gezegd dat goede isolatie een onmisbare schakel is.
Ook in deze keten: zonder isolatie geen verkoelend ijsje op de lange vlucht.