Brandveilig ontwerpen: is een essentieel onderdeel van brand veiligheid
Brandweer Nederland, Vereniging Bouw- en Woningtoezicht Nederland en BBN Brandveilig Bouwen Nederland hebben recent een update gepubliceerd van de editie ‘Essentiële Bouwkundige Controlepunten‘. Hierin zijn de nieuwste voortschrijdende inzichten en terugkoppeling uit de praktijk en wetgeving verwerkt.
De uitgave beoogt een bijdrage te leveren aan brandveiliger gebouwen. Dat wordt gedaan door duidelijk te maken welke punten in ieder geval van belang zijn als het gaat om bouwkundige brandveiligheid, naast installaties en organisatie van de elementen van brandveiligheid.
Bij brandveiligheid gaat het om drie elementen:
• brandwerendheid
• brandgedrag van het materiaal
• rookwerendheid
Bij toepassing van bouwmateriaalcombinaties voorzien van isolatie, zoals bijv. in spouwmuren, dakconstructies en bij toepassing van sandwichpanelen, zal vooral de beschermende laag bepalend zijn voor het brandgedrag. Indien de beschermende laag ergens doorbroken is (denk onder andere aan leidingdoorvoeringen) en niet afdoende brandveilig is afgewerkt, dan bestaat de mogelijkheid dat de isolatie gaat bijdragen aan de brandvoortplanting. Brandbare materialen dienen beschermd te worden door niet of moeilijk brandbare materialen om het risico van brandvoortplanting te beperken.
De mate van brandbaarheid van de toegepaste bouwmaterialen is bepalend voor de benodigde bescherming. Materialen behorend tot de Euroklasse A1, zijn onbrandbaar, Euroklasse A2 zijn praktisch niet brandbaar en Euroklasse B zijn heel moeilijk brandbaar.
Daarnaast is het belangrijk dat er bouwmaterialen toegepast worden die slechts een minimale rook veroorzaken in geval van brand. A1 geclassificeerde bouwproducten kennen per definitie geen of nauwelijks rookontwikkeling. De rookklasse wordt aangeduid met de letter s en een cijfer die de hoeveelheid rookproductie aangeeft; s1 geeft een geringe, s2 een gemiddelde en s3 een grote rookproductie. Indien de brand- en rookklasse niet aan de hand van het bouwmateriaal zelf getraceerd kunnen worden, dan dient de fabrikant van het product de gebruikers hierover nader te informeren.
De praktijk
De praktijk wijst uit dat bouwproducten vaak fout worden toegepast als gevolg van foutieve detaillering en ondeskundige montage. Zorg ervoor dat de aansluitingen met wanden, plafonds en vloeren goed afgewerkt zijn met de juiste brandveilige materialen. Bij brand kunnen juist op deze aansluitingen eenvoudig lekken ontstaan die ‘verborgen’ materialen tot ontbranding kunnen doen brengen. Plaats voldoende bevestigingsmiddelen (schroeven, pluggen, lijm, kit) en plaats deze onderling niet verder dan de op voorgeschreven afstand uit elkaar. Bij brand gaan materialen vervormen. Door gebruik van voldoende bevestigers wordt de vervorming beperkt.
Brandwerende doorvoeringen en bouwkundige voegen
Een gebouw is meestal ingedeeld in brandcompartimenten. De grenzen van dat brandcompartiment zijn brandscheiding constructies (bijv. wanden en verdiepingsvloeren) die intact moeten blijven. Indien er in de scheidingconstructies openingen en doorvoeringen van technische installaties (zoals stalen leidingen, kunststof buizen, elektra of ventilatiekanalen) gaan, moeten de openingen en doorvoeren brandwerend worden afgedicht om de compartimentering te herstellen. Doorvoeringen en hun omgeving kunnen cruciale lekken veroorzaken om een brand eenvoudig te laten uitbreiden. Een waterleiding, gasleiding, elektra buizen of een afvoer die door een vloer, wand of plafond gaat. In geval van brand en rook zijn dit cruciale lekken om een brand eenvoudig te laten uitbreiden. Zorg ervoor dat ook de doorvoeringen brandveilig geborgd zijn. Daarbij is het belangrijk om niet alleen naar de doorvoering te kijken, maar ook naar de wand waar die doorheen gaat. Een wand van beton heeft een andere brandveilige doorvoering nodig dan een stucwand. Waar Brandveilig Bouwen Nederland op hamert is, gebruik alleen gecertificeerde en geteste materialen. En neem de controlepunten ten aanzien van de regelgeving en normen volgens het bouwbesluit en de toe te passen materialen mee in het ontwerp. Volgens directeur Leo Oosterveen worden dit soort zaken te weinig meegenomen in het ontwerp. “Wat we vaak tegenkomen dat er van te voren niet goed over is nagedacht. Het komt nog steeds voor dat mensen op vrijdagmiddag gebeld worden van je moet maandag daar en daar een doorvoer aanbrengen. Dan is maar de vraag of de isoleerder zonder voorwerk de juiste materialen bij zich heeft. Je kunt er heel veel tijd en fouten voorkomen als je dit soort zaken meeneemt in het voortraject en in het ontwerp opneemt. Bij een goed uitgewerkt ontwerp zie je precies waar de doorvoeringen zitten en welk type wand. Waarbij altijd een gebruiksaanwijzing en montagehandleiding bij dient te zitten. Iedere isoleerder of applicateur dient dit te weten en als BNN willen we ze daar graag bij helpen door het verstrekken van informatie en het geven van trainingen.”
Op 17 september organiseert BNN een training voor isoleerders,
installateurs en gebouwbeheerders over isolatie en doorvoeringen. Aanmelden kan via www.bbn.nl Op deze website is ook de recente editie ‘Essentiële Bouwkundige Controlepunten‘ te downloaden.
Controlepunten in verband met regelgeving en normen:
- Is het systeem of product beproefd volgens de door het
- Bouwbesluit aangewezen geldende norm?
- Is de doorvoering op de bouwplaats uitgevoerd zoals het in het testrapport/installatievoorschrift/DoP (bij CE) wordt beschreven?
Voorbeelden van controlepunten:
- Is het gebruikte product getest voor het vloer/wandtype waarin je het plaatst? Klopt de minimale wanddikte? Wordt het juiste type gipsplaten gebruikt?
- Klopt het soort/merk/type aangebracht product effectief met het testrapport?
- Is de afdichting aan beide zijden correct afgewerkt (indien zo getest)? Is de wanddikte volledig opgevuld (indien zo getest)?
- Is de densiteit (persing/gewicht) en dikte van de gebruikte steenwol en/of (rug)vullingsmaterialen gerespecteerd?
- Dekt de classificatie (vb. EI60 S i<>o) van het product in een bepaalde wand wat nodig is?
- Is het materiaal daadwerkelijk getest met doorvoeringen en wat zijn eventueel de aanvullende eisen en toegepaste materialen?
- Valt de diameter/grootte van de doorvoeringen binnen het geteste gebied?