Met de green deal van de Europese Unie stijgt het belang van energie efficiëntie voor alle aspecten van onze maatschappij. In de procesindustrie brengt de isolatie van installaties op hoge en lage temperaturen een belangrijke bijdrage tot de verlaging van het energieverbruik en de daaraan gekoppelde broeikasemissies. Het isoleren van leidingen en vaten creeert echter een belangrijke zorg voor de industrie omwille van het risico op corrosie onder isolatie (COI).
Deze onzichtbare vijand brengt heel wat kosten mee om de installatie te beschermen via onder andere het gebruik van coatings, maar ook voor de inspectie om COI tijdig te detecteren en het onderhoud van de installatie om COI te voorkomen of te herstellen. Inspectie van COI is vandaag veelal een arbeidsintensieve en kostelijke activiteit waarbij technieken worden gebruikt die een lokale momentopname maken. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een risico-inschatting om te bepalen waar en wanneer een bepaalde leiding of onderdeel van een leiding wordt geïnspecteerd. Corrosie-problemen kunnen echter optreden op plaatsen die met een lager of laag risico zijn toebedeeld. Deze inspectiemethodes geven daarnaast ook weinig informatie over de evolutie van de toestand en daarmee van het al dan niet toegenomen risico voor COI.
Het monitoren van een geïsoleerde leiding op de aanwezigheid van vocht en corrosie kan op deze punten zorgen voor nieuwe inzichten en een andere aanpak die meer gebaseerd is op data over de toestand van de leiding dan op een loutere risico-inschatting. iSensPro is enkele jaren terug deze weg ingeslagen met de ontwikkeling van sensoren en data-analyse om de toestand in en onder isolatie beter in kaart te brengen. De sensoren die ontwikkeld werden, zijn eenvoudig op de cladding te plaatsen zonder dat isolatie moet worden verwijderd of vernieuwd (afbeelding 1). De sensoren zijn voorzien van batterijen en draadloze communicatie zodat ze plug en play zijn, om tot een lage plaatsingskost te komen.
Sensor om vocht in de isolatie te meten
Via een capacitieve meting kunnen deze sensoren de aanwezigheid van vocht in de isolatie in functie van de tijd opvolgen. Afhankelijk van de toepassing kan deze meting op vaste tijdsintervallen (van enkele seconden tot dagelijks) herhaald worden zodat er een duidelijk verloop van de vochtbelasting van zowel de isolatie als de leiding kan gedetecteerd worden. Zo is in afbeelding 2 duidelijk te zien dat ten gevolge van een regenbui het vochtgehalte in de isolatie sterk toeneemt met een plotse daling van de meetwaarde als gevolg. Na de regenbui verdwijnt het vocht grotendeels uit de isolatie (door afwatering en verdamping) met een stijging van de meetwaarde, maar kan ook geconstateerd worden dat een deel vocht in de isolatie aanwezig blijft. Zulke fluctuaties zorgen voor een versnelde veroudering van de isolatie en de coating. Inzicht in dit tijdsverloop geeft daarom een betere indicatie dan de huidige risicobepaling om corrosie onder isolatie te voorspellen. Daar de meetwaarde bij hoog vochtgehalte naar nul gaat, kan tevens uit de meting geconcludeerd worden dat de coating niet meer intact is en dat corrosie van de leiding is gestart. Deze bijkomende informatie kan dan ook gebruikt worden om te bepalen wanneer onderhoud nodig is om de installatie intact te houden. Nieuwe ontwikkelingen in samenwerking met corrosieexperten van de Vrije Universiteit van Brussel hebben als doel om ook het verdere verloop van het corrosieproces via de sensoren beter in kaart te brengen.
Opgemeten verloop vochtbelasting geïsoleerde leiding.
De sensoren van iSensPro zijn geen puntmetingen. Eén sensor brengt het vochtgehalte in kaart van een specifiek segment dat enkele meters kan zijn, maar dat kan oplopen tot enkele tientallen meters afhankelijk van de toepassing. Dit is bijvoorbeeld aangetoond tijdens validatiemetingen op de site van Chemelot (Heerlen) in samenwerking met Sitech. Op een geïsoleerde zwavelleiding werd de injectie van 20 cl water op een afstand van 25 meter door de sensor gedetecteerd. Hierdoor kunnen de sensoren een meerwaarde geven binnen de huidige risk based aanpak waarbij op basis van de informatie van de sensoren bepaalde segmenten een hoog risico niveau kunnen krijgen en zo dus in aanmerking komen voor bijkomende inspectie of onderhoud. Andere segmenten kunnen dan weer een laag risiconiveau toebedeeld krijgen waardoor inspectie of onderhoud uitgesteld kan worden.
Installatie van een iSensPro prototype-sensor voor Sitech
De meetmethode maakt dat de sensoren ook geschikt zijn voor de monitoring van verschillende geometrieën zonder blinde vlekken. De sensoren kunnen toegepast worden op rechte stukken leiding (horizontaal en vertikaal) , maar ook op bochten en t-stukken, bij kleppen en flenzen, bij verbredingen, … en zelfs op tanks of reactorvaten zolang de cladding elektrisch gescheiden is van de installatie. Deze geometrische flexibiliteit maakt dat de sensoren breed toepasbaar zijn in tegenstelling tot sommige bestaande inspectietechnieken die o.a. beïnvloed worden door reflecties.
In verschillende praktijktesten zijn de karakteristieken van monitoring met de sensoren van iSensPro aangetoond: een 24/7 opvolging van vocht in isolatie met herkenning van de oorzaken, de detectie van corrosie bij het installeren van de sensoren, detectie vocht in lange stukken leidingen en verschillende opstellingen, …. Dit toont aan dat monitoring van vocht en corrosie een meerwaarde kan geven in de strijd tegen COI en het bijkomend isoleren van leidingen.