De nieuwe recyclingfabriek PolyStyreneLoop in Terneuzen die afgelopen zomer is geopend, gaat sloopafval van geëxpandeerd polystyreen (EPS) recyclen en ook een verouderd additief verwerken. Met het project was een bedrag van 8,5 miljoen gemoeid, dat wordt gefinancierd door de Rabobank, de Europese Unie en de 70 leden van de PolyStyreneLoop-coöperatie.
De fabriek is gebouwd om te laten zien dat een grootschalige, gesloten kringloopoplossing voor de recycling van EPS-afval technisch en economisch gezien haalbaar is. “Met deze demofabriek tonen we aan dat Nederland in Europa een voortrekkersrol kan spelen in de circulaire economie”, zegt Lein Tange, sustainability director bij chemiebedrijf ICL-IP in Terneuzen. Samen met Jan Noordegraaf, voormalig directeur van polystyreenproducent Synbra Technology in Etten-Leur, staat hij aan het roer van PolyStyreneLoop.
Recycling Techniek
EPS-sloopafval werd tot nu toe als moeilijk recyclebaar beschouwd, vanwege onzuiverheden zoals cement of andere bouwresten. EPS zelf is 100% recyclebaar. Het recyclen van EPS gebeurt middels het Solvent-based Purification (SBP)-proces, ontwikkeld door CreaCycle GmbH en Fraunhofer IVV. Het polystyreenafval uit de bouw komt met vrachtwagens in Terneuzen aan in de vorm van geperste blokken. Een shredder hakt het afval eerst in kleine stukken. Daarna gaat het naar een vat met een geoctrooieerd mengsel van oplosmiddelen. Alles wat niet oplost, zoals zand en cement, zakt in het vat naar beneden om het af te filtreren. Vervolgens gaat de vloeistof, die HBCD en polystyreen bevat, naar het volgende vat. Hier voegen de operators een anti-solvent toe, zodat een polystyreen-gel ontstaat. De gel en het oplosmiddel met de vlamvertrager worden via een fysisch proces van elkaar gescheiden. Daarna wordt het oplosmiddel met de HBCD ingedampt. Het oplosmiddel zet het bedrijf opnieuw in voor het proces, terwijl de vlamvertrager naar ICL-IP gaat, producent van een breed scala aan producten op basis van broom. Het bedrijf gebruikt het zuivere broom als grondstof voor gebromeerd butylstyreenrubber: de nieuwe generatie brandvertrager voor polystyreen. Het polystyreen met het oplosmiddel wordt eerst gedroogd en vervolgens geëxtrudeerd om het als korrels in silo’s op te slaan. Na recycling kan het PS ingezet worden voor toepassing in nieuwe isolatiematerialen. “Deze fabriek is een toonbeeld van de wijze waarop de EPS-industrie altijd op zoek is naar manieren om haar recyclingmogelijkheden te vergroten,” aldus Lein Tange, mede-directeur van PolyStyreneLoop. “Deze fabriek moet de weg vrijmaken voor de bouw van soortgelijke EPS-recyclinginstallaties in de rest van Europa.”
Cooperatie
Ook de juridische structuur van de fabriek, die een subsidie ontving van het LIFE-programma van de Europese Unie, was uniek. De PolyStyreneloop-coöperatie, een Nederlandse non-profitorganisatie bestaande uit meer dan 70 partijen uit de hele waardeketen van het polystyreenschuim was verantwoordelijk voor de bouw. Tot de leden behoren producenten van grondstoffen voor polystyreen, schuimproducenten, leveranciers van additieven, schuimverwerkende bedrijven en recyclingbedrijven, alsmede EUMEPS, de vereniging en spreekbuis van Europese producenten van geëxpandeerd polystyreen.
Productiecapaciteit
De fabriek in Terneuzen zal per jaar 3.300 ton sloopafval van polystyreenschuim afkomstig uit de bouw kunnen recyclen, waarmee de technische, economische en ecologische levensvatbaarheid wordt gevalideerd van een nieuw recyclingproces waarbij polystyreenschuim dat HBCD bevat volledig kan worden geïntegreerd in de circulaire economie, in plaats van daaruit te verdwijnen. In eerste instantie wordt bouw- en constructieafval uit Nederland en Duitsland gerecycled en omgezet in nieuw, hoogwaardig isolatiemateriaal. Later wordt ook sloopafval uit andere landen opgenomen en zal ook geëxtrudeerd polystyreen of XPS, ook wel bekend als StyrofoamTM, gerecycled worden.
Toekomst
“Het is een echt pluspunt dat de fabriek niet alleen het huidige recyclingafval, maar ook verouderde materialen aankan,” aldus Jan Noordegraaf, mededirecteur van de fabriek. Volgens Noordegraaf is het toepassen van een speciale mix ook van toepassing voor het speciale taaie PS/PE-schuim, waar momenteel nog geen recycle-oplossing voor bestaat. Ook hiervoor bestaat grote interesse van gevestigde bedrijven om mee te doen. “Bovendien kunnen we dit doen met ongeveer dezelfde energie-input als mechanische recycling en is de energie die we gebruiken uitsluitend afkomstig van windmolens.” Voor de toekomst zijn er plannen om op meerdere Europese locaties soortgelijke recycling fabrieken te bouwen. Een grote uitdaging is het krijgen van zicht op de polystyreenafvalstromen. Momenteel werken ministeries, gemeenten en afvalverwerkers al hard samen aan een inzamelingssysteem. “Het is geweldig om deze iconische recyclingfabriek in onze gemeente te hebben”, aldus Erik van Merrienboer, burgemeester van Terneuzen. “Ik hoop dat deze nieuwe fabriek gaat bijdragen aan een duurzamere renovatie van gebouwen.”
EPS is een lichtgewicht schuim dat uit 98% lucht en 2% technologie bestaat en uitstekende beschermende en thermische isolatie-eigenschappen biedt. Behalve in de bouw en de wegenbouw wordt het ook veel gebruikt in verpakkingen om allerhande zaken te beschermen, van zwaar witgoed tot gevoelige elektronica, van vers fruit en groenten tot vaccins en zelfs bijen.
